Ung thư buồng trứng và nội mạc tử cung là nguyên nhân thứ tư hoặc thứ năm của các ca tử vong liên quan đến ung thưphổ biến nhất ở phụ nữ trên toàn thế giới và chiếm tỷ lệ 5% của tất cả các ca tử vong do ung thư ở phụ nữ.
Tỷ lệ tử vong cao chủ yếu là do phát hiện muộn. Phát hiện sớm là điều cần thiết đểcuộc sống còn lại được cải thiện.
Cho đến nay, CA 125 là xét nghiệm được xem là tốt nhất để chẩn đoán ung thư buồng trứng, và là điểm chỉdấu huyết thanh được sử dụng rộng rãi nhất để theo dõi đáp ứng điều trị và phát hiện bệnh, hoặc bệnh tái phát, ung thư buồng trứng biểu mô. Giới hạn của CA 125 được công nhận, vì vậy đã thúc đẩy nhu cầu phát triển các chỉ dấu sinh học có độ nhạy tốt hơn để chẩn đoán giai đoạn đầu, với khả năng để phân biệt các phụ nữ bị ung thư buồng trứng từ những người có u buồng trứng lành tính. CA125 có tỷ lệ dương tính giả cao ở những phụ nữ có u lành tính,bệnh phụ khoa như lạc nội mạc tử cung, cổ trướng, nhiễm trùng vùng chậu, hoặc các tình trạng gây kích thích phúc mạc, ống dẫn trứng, buồng trứng hoặc tử cung. Khoảng 20% ung thư buồng trứng không có biểu hiện của CA125, và không tăng trong gần 40-50% ung thư buồng trứng ở giai đoạn đầu. Giá trị chẩn đoán của CA-125 bị ảnh hương bởi tỷ lệ dương tính giả cao.
HE4 là một chỉ dấu phát hiện sớm ung thư buồng trứng. Nó hiện diện ở những bệnh nhân bị ung thư buồng trứng . Mô buồng trứng bình thường có sản xuất một lượng tối thiểu HE4. Khi kết hợp với CA125, HE4 làm tăng mức độ nhạy cảm để phát hiện ung thư buồng trứng. HE4 luôn hiện diện ở những bệnh nhân ung thư buồng trứng và đã chứng minh độ nhạy và độ đặc hiệu tăng hơn so với CA125 một mình.
HE4 và CA125 cao nghĩ đến ung thư buồng trứng, trong khi CA125 tăng mà HE4 khôngtăng sẽ cho thấy một tình trạng lành tính. HE4tăng và CA125 bình thường sẽ nghĩ đến sự hiện diện ung thư của một trong hai buồng trứng hoặc loại có thể ung thư khác (ví dụ như nội mạc tử cung). HE 4 hứa hẹn là một chỉ dấu để phát hiện sớm bằng cách phân biệt các phụ nữ bị ung thư buồng trứngvới u buồng trứng lành tính. Các nghiên cứu cho thấy lợi ích của CA125 và HE4 và sử dụng kết hợp cả hai như là một xét nghiệm chẩn đoán phân biệt giữa các khối u buồng trứng lành tính và ác tính.
Đánh giá nguy cơ buồng trứng ác tính (ROMA) là một tính toán kết hợp các kết quả của CA125 và HE4 đểphân loại phụ nữ có nguy cơ thấp hoặc cao đối với bệnh ác tính. Nguy cơ này được đưa ra như là một điều thêm vào để hỗ trợ cho hai kết quả xét nghiệm cho CA125 và HE4. Đánh giá nguy cơ buồng trứng ác tính,tính toán rủi ro của việc tìm kiếm ung thư buồng trứng trong quá trình phẫu thuật.
- HE4 là chỉ dấu duy nhất nhạy cảm hơn so CA125
- Sự kết hợp của HE4 và CA 125 là nhạy cảm hơn so với chỉ dấu một mình
- Giai đoạn 1 của bệnh, HE4 một mình là điểm chỉ dấu nhạy cảm nhất
Giá trị bình thường và bất thường của CA 15-3: Dấu ấn ung thư vú |