Xét nghiệm ALT và AST

Tên khác:

* Transaminase glutamic pyruvic huyết thanh, SGPT, Alanine transaminase, tỷ lệ AST/ALT
* Transaminase glutamic oxaloacetic huyết thanh, SGOT, Aspartate transaminase

Tên chính thức: Alanin amino transaferase, Aspartate aminotransferase
Xét nghiệm liên quan: ALP, GGT, Bilirubin; Albumin, Protein toàn phần

ALTvà AST là hai loại enzyme được tìm thấy chủ yếu ở các tế bào của gan và thận, một lượng nhỏ hơn của nócũng được tìm thấy trong cơ tim và cơ bắp. Ở người khỏe mạnh, mức độ ALT và AST trong máu thấp. Khi gan bị hư hỏng, ALT và AST được phóng thích vào trong máu,nó thường tăng trước khi xảy ra các triệu chứng,tăng rõ ràng nhất là khi có tổn thương gan, chẳng hạn như vàng da. Điều này làm cho ALT và AST là hai thử nghiệm có ích để phát hiện tổn thương gan.

Gan là một cơ quan quan trọng nằm ở phía trên bên phải của vùng bụng. Tham gia vào nhiều chức năng quan trọngtrong cơ thể. Gan giúp xử lý các chất dinh dưỡng, sản xuất ra mật để giúp tiêu hóa chất béo, sản xuất nhiều protein ,các yếu tố đông máuquan trọng của cơ thể, và biến đổi các chất có khả năng gây độc thành không độc mà cơ thể có thể sử dụng hoặc bài tiết.

Một số nguyên nhân gây ra tổn hại cho các tế bào gan, dẫn đến sự gia tăng nồng độ ALT và AST. Xét nghiệm ALT và AST có ích nhất trong việc phát hiện các loại thuốc hoặc các chất khác gây độc cho gan. Tuy nhiên, ALT và ASTkhông phải chỉ để phát hiện bệnh của gan,  mức độ tăng nhẹ và tăng vừa cũng có thể được nhìn thấy trong các nguyên nhângây ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể.

Nó được sử dụng như thế nào?

ALTvà AST là 2 xét nghiệm máu thường được sử dụng để phát hiện tổn thương gan. Nó thường được chỉ định kết hợp vớicác xét nghiệm khác đểkiểm tra chức năng gan hoặc giúp chẩn đoán bệnh gan. AST và ALT được coi là hai trong số các xét nghiệm quan trọng nhất để phát hiện tổn thương gan, mặc dù ALT tăng cao hơn AST. Đôi khi AST được so sánh trực tiếp ALT và được tính toán một tỷ lệ AST / ALT. Tỷ lệ này có thể được sử dụng để phân biệt giữa các nguyên nhân khác nhau gây ra tổn thương gan.

Giá trị ALT và AST thường được so sánh với kết quả của các xét nghiệm khác như alkaline phosphatase (ALP), protein toàn phần, và bilirubin để giúp xác định hình thức của bệnh gan hiện tại.

ALT và AST thường được sử dụng để theo dõi điều trị của người có bệnh gan, để xem diễn tiến bệnh với điều trị , vàALT và AST có thể được chỉ định một mình hoặc cùng với các xét nghiệm khác cho các mục đích chẩn đoán.

Khi nào được chỉ định?

Bác sĩ thường chỉ địnhxét nghiệm ALT và AST để đánh giá một người có các triệu chứng của một rối loạnchức năng gan. Một số những triệu chứng này bao gồm:

   * Sức khỏe yếu, mệt mỏi
   * Mất cảm giác ngon miệng
   * Buồn nôn, nôn
   * Bụng sưng hoặc đau
   * Vàng da
   * Nước tiểu đậm màu, phân có màu nhạt
   * Ngứa 

ALT và AST cũng có thể được chỉ định một mình hoặc phối hợp với các xét nghiệm khác, những người có nguy cơ gia tăng bệnh gan. Một số ví dụ bao gồm:

   * Người có tiền sử tiếp xúc với virus viêm gan
   * Những người nghiện rượu nặng
   * Cá nhân có gia đình có tiền sử bệnh gan
   * Người dùng thuốc mà thuốc có thể làm rối loạn chức năng gan
   * Người thừa cân, hoặc có bệnh tiểu đường

Ở những người có triệu chứng nhẹ, chẳng hạn như mệt mỏi hoặc sụt cân, ALT và AST có thể được thử nghiệm để chắc chắn rằng họ không có bệnh gan mãn tính.

Khi ALTvà AST được sử dụng để theo dõi điều trị người bị bệnh gan, nó có thể được chỉ định một cách thường xuyên trong quá trình điều trị để xác định xem điều trị có hiệu quảhay không.

Kết quả thử nghiệm có nghĩagì?

Giá trị tham chiếu : Bình thường : ALT : < 30 U/L , AST : < 30 U/L

Tùy điều kiện phòng xét nghiệm mà giá trị tham chiếu có thể khác nhau

Thông thường, mức độ của ALT và AST trong máu thấp ( < 30 U/L ).

Mức độ ALT và AST rất cao (hơn 10 lần mức bình thường cao ) thường là do viêm gan cấp tính, do bị nhiễm virus. Trong viêm gan cấp tính, mức ALT và AST thường ở mức cao kéo dài khoảng 1-2 tháng, và có thể trở lại bình thường sau 3-6 tháng. Mức ALT va ASTcũng có thể tăng cao rõ rệt khi sử dụng thuốc  hoặc các chất khác gây độc cho gan, nguyên nhân gây giảm lưu lượng máu (thiếu máu cục bộ) cho gan.

Mức ALT và AST thường không tăng cao trong viêm gan mãn tính, cao ít hơn 4 lần mức bình thường cao. Trongviêm gan mãn , mức ALTvà AST cũng có thể bình thường hay tăng nhẹ, do đó, các bác sĩ thường sẽ ra lệnh kiểm tra thường xuyên để xem diễn tiến của bệnh. Các nguyên nhân khác của làmALT và AST tăng vừa phải,  gồm các nguyên nhân tắc nghẽn đường mật, xơ gan (thường là hậu quả của viêm gan mạn tính hoặc tắc nghẽn ống mật), và có khối u trong gan.
AST và ALT cũng có thể tăng lên trong cơn đau tim và chấn thương cơ, mức độ AST tăng nhiều hơn là ALT
Trong hầu hết các loại bệnh gan, mức độ ALT tăng cao hơn AST, và tỷ lệ AST / ALT ( bình thường là 1,2 ) sẽ thấp. Có một vài ngoại lệ,tỷ lệ AST / ALT thường tăng trong viêm gan do rượu, xơ gan, chấn thương cơ bắp, và trong ngày đầu tiên của hai bệnh viêm gan cấp tính hoặc thương tích do tắc nghẽn ống mật.

ALT thường được thực hiện cùng vớithử nghiệm AST hoặc như là một phần của một bảng thử nghiệm về chức năng gan.

Điều gì khác nên biết?

Tiêm hoặc tiêm thuốc vào các mô cơ bắp, hoặc tập thể dục nặng, có thể làm tăng mức độ ALT va AST.

Nhiều loại thuốc có thể làm tăng ALT và AST bằng cách gây tổn thương gan, một tỷ lệ rất nhỏ khi bệnh nhân dùng thuốc. Điều này là  "tự nhiên"khi dùng các loại thuốc theo toa và một số sản phẩm y tế khác.Hãy nói với bác sĩ của bạn về tất cả các loại thuốc và sản phẩm y tế bổ sung mà bạn đang dùng. Ăn quá nhiều thức ăn nhanh cũng có thể gây tăng nhẹ ALT và AST vì nó có thể gây tổn thương gan, ALTva AST thường sẽ trở lại bình thường một khi chế độ ăn uống bình thường được lập lại.

Câu hỏi phổ biến 

1. Những điều kiện nào khác ngoài các vấn đề về gan có thể gây ra ALT và AST tăng?

ALT và AST có nhiều nhất trong gan vì vậy khi  các bộ phận khác của cơ thể có tổn thương không gây ảnh hưởng đến nồng độ ALT trong máu. Tuy nhiên, khi cơ tim và cơ xương  bị tổn thương, có thể làmtănglượng nhỏ AST vàALT và tăng ítcũng có thể được nhìn thấy trong viêm tụy cấp tính và đau tim.

2. Những xét nghiệm gì khác có thể được thực hiện để giúp xác định nguyên nhân của tổn thương gan?

Sau khi khám lâm sàng kỹ lưỡng và đánh giá bệnh lý của một người, có một số xét nghiệm có thể được thực hiện tùy thuộc vàonguyên nhân nghi ngờ gây ra tổn thương gan. Một số trong số này bao gồm:

   * Các thử nghiệm về viêm gan A, B, và C
   * Thử nghiệm tiếp thuốc và các chất khác gây độc cho gan ( Lạm dụng thuốc, kiểm tra và thử khẩn cấp thuốc quá liều)
   * Thử nghiệm Ethanol 
   * Xét nghiệm Đồng và Ceruloplasmin trong bệnh Wilson
   * Thử nghiệmsắt và xét nghiệm di truyền trongbệnh di truyền hemochromatosis
   * Làm sinh thiết gan