Xét nghiệm tinh dịch đồ là một phương pháp xét nghiệm trong gói xét nghiệm tiền hôn nhân, được chỉ định đối với các bệnh nhân có nghi ngờ về khả năng sinh sản. Vậy, xét nghiệm tinh dịch đồ tiến hành như thế nào, cần lưu ý gì và thực hiện ở đâu uy tín?
1. Xét nghiệm tinh dịch đồ là gì?
Xét nghiệm tinh dịch đồ là phương pháp xét nghiệm mẫu tinh dịch tươi vừa mới xuất tinh, chuẩn đoán khả năng sinh sản ở nam giới dựa trên các đánh giá chất lượng và số lượng tinh trùng dựa trên quy định của tổ chức y tế Thế giới WHO.
Phương pháp xét nghiệm này cho biết khả năng sinh sản, kiểm tra và theo dõi sự sinh tinh của nam giới và là xét nghiệm không thể thiếu cho các cặp vợ chồng khám tiền hôn nhân hay vô sinh - hiếm muộn.
2. Những lưu ý trước khi lấy mẫu tinh dịch
Xét nghiệm này thực hiện bằng mẫu tinh dịch tươi, được lấy mẫu bằng cách tự kích thích hoặc quan hệ có sử dụng bao cao su. Sau khi tiến hành lấy mẫu, thực hiện xét nghiệm trong vòng 1,5 giờ.
Những lưu ý trước khi lấy mẫu tinh dịch như sau:
- Nam giới hạn chế xuất tinh từ 2 đến 7 ngày (tốt nhất 3 đến 5 ngày), nhằm đảm bảo số lượng và chất lượng tinh dịch.
- Không sử dụng các chất kích thích, các đồ uống có cồn như bia, rượu,...
- Không sử dụng các loại thuốc có chứa nội tiết tố.
- Nếu đang sử dụng một số loại thuốc kháng sinh hay thực phẩm chức năng cần thông báo cho bác sĩ.
- Ăn uống đủ chất, đủ dinh dưỡng, tập luyện thân thể, ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái.
- Trước khi lấy mẫu xét nghiệm, rửa tay bằng nước sạch, không sử dụng xà phòng, vì có thể làm chết tinh trùng.
- Thời điểm tốt nhất để tiến hành lấy mẫu xét nghiệm là vào buổi sáng.
- Uống nhiều nước, bổ sung thêm các thực phẩm chứa nhiều kẽm, selen, khoáng chất như: hải sản, thịt bò,...
- Không tiến hành xét nghiệm khi cơ thể sốt cao hoặc đang trong tình trạng viêm, nhiễm.
Mẫu tinh dịch được bảo quản trong ống nghiệm
3. Khi nào nam giới được chỉ định xét nghiệm tinh dịch đồ?
Một số trường hợp sau đây chúng tôi khuyên bạn nên thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ:
- Trong xét nghiệm tiền hôn nhân, khám sức khỏe sinh sản ở nam giới.
- Các trường hợp vô sinh, hiếm muộn, xét nghiệm này thực hiện trước khi thực hiện các phương pháp hỗ trợ sinh sản.
- Đánh giá khả năng sinh sản và dự đoán hiện tượng vô sinh ở nam giới.
- Bệnh nhân nghi ngờ mắc các bệnh lý tinh hoàn, tuyến tiền liệt, đường niệu đạo của nam giới.
4. Các yếu tố đánh giá trong xét nghiệm tinh dịch
Đối với xét nghiệm tinh dịch, kết quả xét nghiệm được đánh giá dựa trên các yếu tố tiêu chuẩn như sau:
- Thể tích lượng tinh dịch:
+ Tinh dịch là hỗn hợp chất lỏng chứa tinh trùng được sản xuất bởi túi tinh dịch, tuyến sinh dục phụ, tuyến tiền liệt và dịch niệu đạo, trong đó 5% lượng tinh dịch được sản xuất ở tinh hoàn.
+ Lượng tinh dịch khi xuất tinh của nam giới thường từ 2 đến 5ml.
- Mật độ tinh trùng là số lượng tinh trùng trên một ml thể tích tinh dịch.
- Khả năng di chuyển về phía trước của tinh trùng được tính theo tỷ lệ phần trăm số lượng tinh trùng có khả năng di chuyển về phía trước.
- Hình thái của tinh trùng: tiến hành quan sát các tinh trùng có hình thái bình thường hay bất thường xuất hiện ở phần đầu hoặc phần đuôi tinh trùng có thể ảnh hưởng đến khả năng di chuyển hoặc bám vào trứng của tinh trùng.
- Độ pH của tinh dịch: tinh dịch thường có tính kiềm, nếu độ pH phản ánh tính acid của tinh dịch kèm theo số lượng tinh dịch thấp, có thể gây tắc ống dẫn tinh.
- Số lượng bạch cầu: lượng bạch cầu trong tinh dịch, phản ánh tình trạng viêm, nhiễm cơ quan sinh dục Nếu số lượng bạch cầu lớn, có thể người bệnh mắc một số bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
Nỗi lo âu của nam giới khi chậm có con, hiếm muộn
5. Kết quả xét nghiệm tinh dịch bình thường
Dựa trên các yếu tố xét nghiệm, kết quả xét nghiệm được phân tích, sau đây là các giá trị cho thấy mẫu tinh dịch bình thường.
- Thể tích tinh dịch: nhiều hơn 2ml, với người bình thường mỗi lần xuất tinh khoảng 2 đến 5ml tinh dịch.
- Mật độ tinh trùng; lớn hơn 15 triệu/ml.
- Khả năng di động lớn hơn 40%, trong đó di động tiến tới lớn hơn 32% tổng số tinh trùng.
- Hình thái của tinh trùng: khoảng nhiều hơn 4% số lượng tinh trùng có hình thái bình thường.
- Độ pH: khoảng từ 7.2 trở lên.
- Số lượng bạch cầu: nhỏ hơn 1 triệu/ml.
- Tỉ lệ tinh trùng còn sống trong mẫu tinh dịch: khoảng hơn 58% tổng số lượng tinh trùng.
- Các tế bào lạ hay các kháng thể kháng trong tinh trùng: chiếm khoảng 1 triệu/ml.
Nếu kết quả xét nghiệm đạt giá trị bình thường, cho thấy nam giới có khả năng sinh sản bình thường. Nếu xuất hiện các giá trị bất thường, cần thực hiện lại xét nghiệm này từ 2 đến 3 lần, mỗi lần cách nhau 2 - 3 tuần, nhằm kiểm tra các bất thường từ đó có các phương pháp điều trị thích hợp.
6. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm
Kết quả xét nghiệm có thể không chính xác do một số yếu tố sau:
Sử dụng các chất kích thích làm giảm chất lượng tinh trùng
- Sử dụng các chất kích thích như: thuốc lá, ma túy, cần sa,... hoặc các đồ uống có cồn như bia. rượu,... có thể gây giảm số lượng tinh trùng, chết tinh trùng, hoặc tổn thương các tế bào tiết testosteron, gây ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng.
- Mẫu xét nghiệm tinh trùng cần được bảo quản và làm xét nghiệm trong vòng 1 giờ sau khi lấy mẫu.
- Khi lấy mẫu tinh dịch bằng cách tự kích thích thường xảy ra hiện tượng xuất tinh không hoàn toàn, dẫn đến kết quả số lượng tinh trùng sai lệch.
- Mẫu xét nghiệm có nhiều hồng cầu, bạch cầu, làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
- Bảo quản mẫu tinh dịch ở nhiệt độ không thích hợp, gây ảnh hưởng chất lượng và thời gian phân giải của mẫu.
- Thời gian kiêng quan hệ ít hơn ngày hoặc lớn hơn 7 ngày.